Rotterdam is sinds kort een digitale schat rijker. De collectie ‘Rotondetekeningen’ is helemaal beschreven en online gezet. Het gaat om meer dan 8000 kaarten, plattegronden en tekeningen.
Deze zijn gemaakt tussen het einde van de 16e eeuw en 1900. Ze werden meestal in opdracht van het stadsbestuur gemaakt en werden bewaard in het oude Stadhuis. Vaak zijn hierop de bezittingen, grondaankopen en -verkopen van de gemeente vastgelegd. Maar ook allerlei plannen voor publieke werken en stadsuitbreidingen.

Eerste archivaris
De oudste kaarten komen uit een kaartboek dat is getekend door de landmeter Simon Dammasz van Dueren, rond 1570. Maar het grootste gedeelte komt uit de periode 1850-1900. Toen ontwikkelde Rotterdam zich als wereldhavenstad. Zowel de stad als de bevolking groeide enorm. Op 22 oktober 1857 besloot de gemeente dat alles netjes gearchiveerd moest worden. Het archief was namelijk flink verwaarloosd en een behoorlijke chaos. De ambtenaar Johannes Hendrikus Scheffer (1832-1886) werd de eerste archivaris van de gemeente.

De Rotonde
Vanaf 1868 verhuisde het grootste deel van het archief naar het Schielandshuis. Een paar verzamelingen bleven in het oude Stadhuis achter, waaronder deze kaarten en tekeningen van de zogenoemde Rotondecollectie. Ze werden bewaard in de ronde ruimte onder de koepel van het oude Stadhuis: de Rotonde. Deze ruimte was speciaal ingericht als archiefbewaarplaats. Alle kaarten en tekeningen kregen een etiket met de daarop ‘rotonde’ en een nummer. Zo heetten ze nog steeds toen de Rotondecollectie in 1930 werd overgebracht naar het Gemeentelijk archief aan de Mathenesserlaan.

Het oude Stadhuis
Ons prachtige Stadhuis aan de Coolsingel staat daar ‘pas’ sinds 1920. Voordat dit nieuwe gebouw er stond vergaderde de Rotterdamse raad eeuwenlang in het Stadhuis (of raadhuis) aan de Kaasmarkt. Dit was op de hoek van de Botersloot en de Hoogstraat, ongeveer waar tegenwoordig de Centrale Bibliotheek staat. Het gebouw stond er al sinds de 14e eeuw. Toen was het een gasthuis waar later de raad ook af en toe vergaderde. Na een verbouwing werd het in 1606 alleen nog maar als raadhuis gebruikt. In 1835 kreeg het hele gebouw een facelift, inclusief nieuwe gevel. Toen kwam de ingang te liggen aan de Kaasmarkt. Dit gebouw overleefde het bombardement van 1940 niet, maar gelukkig was de gehele Rotondecollectie toen al veilig opgeborgen.